Çocuğunuz üstün zekalı olabilir mi?

Son yıllarda anne babaların önce kendilerine, sonra birbirlerine daha sonra da dostlarına en son ise yetkili danışmanlara sordukları soruyu biz de Filiz Şahin’e sorduk. Aynı zamanda Çilek Anaokulu Kurucusu da olan Filiz Şahin bu konuya tüm ayrıntıları ile cevap verdi.

DAHA ZEKİ BİR ÇOCUĞA SAHİP OLABİLMEK ÇOK DA UZAK GÖZÜKMÜYOR

Zeka; öğrenme, düşünme, akıl yürütme, kavrama ve algılama gibi zihinsel işlevleri içeren bir kapasitedir. Üst düzeyde farkındalık, bağlantı kurma ve ilişkilendirme yeteneğidir. Zeka gelişimi anne karnında başlar, beyindeki nöronları besleyen hücreler bu dönemde oluşur ve bu nöronlar, çocuğun tüm hayatı boyunca kullanacağı zekanın temelini oluşturur. Koku alma, tat alma duyguları bu dönemde gelişir. Gebelikte dengeli ve sağlıklı beslenen, farklı kokuları, farklı tatları alan anne, bebeğinin de bu uyarıcılar ile erkenden tanışmasını sağlar.

Son yıllarda anne babaların en sık sorduğu soruların başında geliyor; “Çocuğum üstün zekalı olabilir mi?” Evet; her yeni gelen nesil, bir önceki nesilden daha zeki olarak dünyaya geliyor. Genetik miras, zeka gelişiminde önemli bir paya sahip olsa da sosyal ve çevresel farklılıklar,  gelişen teknoloji, zekanın gelişimini etkileyen en önemli faktörlerden. Bu sebeple, daha zeki bir çocuğa sahip olabilmek çok da uzak gözükmüyor.

Özellikle normal doğum ile bebeğin doğmak için gösterdiği çaba, gelişimine büyük katkı sağlamakta ve gelişim, doğumdan sonra da devam etmektedir. Doğduğunda karşılaştığı annesinin gülen yüzü, güzel sesi, çocuğun zeka gelişimini olumlu yönde etkilerken; babanın anneye karşı olan sevgisi, istenen bebek olması ve ailedeki huzur ortamı, çocuğun zeka gelişimini doğrudan etkileyen önemli diğer faktörlerdendir.

Dil gelişimi de gebelikte başlar ve 1 yaşında tavan seviyeye ulaşır. Bu dönem, algısal dil dönemidir. Bu dönemde çocuğumuz ile doğru konuşmak, anadilini doğru öğretmek oldukça önemlidir. Çünkü insanlar dilleri kadar düşünür; bir çocuk ne kadar çok kelime, kavram bilirse, o kadar çok düşünür. Bu sebeple, 0-2 yaş döneminde daha çok kavram ve uyarıcı ortam ile karşı karşıya kalan çocuk, daha zeki oluyor.

Zeka, gelişebilen ve aynı zamanda körelebilen bir yapıdır. Bu sebeple, üstün zekalı çocuklarda var olan potansiyelin körelmemesi ve geliştirilmesi için yeteneklerine göre özel eğitimlerle desteklenmesi önemlidir. Yetenek ise akademik ve sanatsal alandaki özel kabiliyetleri ifade etmektedir. Yetenek, kapasitenin performansa dönüşmüş halidir. Eğitim sürecinin ilk basamağı olan okul öncesi, çeşitli gelişim özelliklerine sahip birçok çocuğun aynı ortam içerisinde bulunduğu alanlardır. Aynı ortam içerisindeki çocuklar arasında bulunan üstün zekalı ve yetenekli çocukların erken tespit edilmesi, yeteneklerin geliştirilip körelmesi açısından çok önemlidir.

Yapılan araştırmalar, üstün potansiyelli çocukların doğru yönetilmezse kaygı problemleri ile karşılaştığını gösteriyor. Yönlendiremediğimiz potansiyelin beyindeki kaygı noktasını harekete geçirerek; içe kapanıklık, soyutlanma, dikkat dağınıklığı gibi problemleri beraberinde getirdiğini de söylemekte fayda var. Bu sebeple, çocukların yeteneklerinin keşfedildiği, akademik becerilerinin doğru yönetildiği, zenginleştirilmiş eğitim ortamlarına ihtiyaçları vardır. İyi bir üstün zekalılar eğitimi, potansiyel çocukların akademik, sosyal, duygusal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olsa da temel hedef, mutlu çocuklar yetiştirmek